Là một trong những vùng đất được thiên nhiên ưu ái với thế núi hình sông tuyệt đẹp, tạo nên một bức tranh Sơn Thủy hữu tình, Tây Bắc còn nổi tiếng với những món ăn khiến du khách say mê mỗi khi thưởng thức.
Là cái nôi của rất nhiều dân tộc thiểu số, trong đó chủ yếu là người Mông, Yên Bái cũng nổi tiếng với những món ăn truyền thống đặc sắc. Khác với văn hóa ở dưới xuôi, người dân nơi đây ưa thích việc thưởng thức ẩm thực ở những nơi đông người. Tiêu biểu như chợ phiên hay các lễ hội, đặc biệt là vào dịp Tết. Cùng Đại Phú An điểm qua một vài món ăn tiêu biểu nhất mỗi khi xuân về nhé.
Ăn Thắng cố – thưởng Rượu ngô
Xếp ở vị trí đầu tiên, không gì khác chính là Thắng cố. Món ăn được nấu bằng thịt ngựa, trâu và nội tạng của chúng cùng hơn 8 loại gia vị. Trong đó bắt buộc phải có lá Thắng cố. Một loại gia vị bắt buộc để tạo ra được mùi hương đặc trưng của món ăn này.
Gắp miếng thịt ngựa đã được ninh nhừ, kết hợp vị cay của các loại gia vị tạo ra một hương thơm ngai ngái rất đặc trưng. Khi mới thưởng thức bạn sẽ cảm giác chúng có một mùi vị khá khó chịu. Lúc này, bạn nên dừng đũa mà nhấp lấy một chén rượu ngô rồi mới tiếp tục thưởng thức. Rượu ngô sẽ xóa đi mùi hôi và giúp vị giác ta đã quen với mùi vị của Thắng cố. Tựa như sầu riêng, từ miếng thứ hai Thắng cố sẽ mang lại một hương vị ngòn ngọt, mùi thơm thoang thoảng quấn lấy cánh mũi, khiến bạn ăn hoài mà không thấy chán.
Cá nướng Pa Pỉnh Tộp
Bạn đã bao giờ thưởng thức một món cá nướng mà có tới 4 vị?
Chua, cay, đắng, ngọt đan xen, Pa Pỉnh tộp khiến du khách lạc vào chốn mê ngay từ mùi hương. Thế nhưng muốn “tròn vị”, bạn phải ăn cùng nước chấm “chẩm chéo” đặc trưng. Miếng thịt trắng ngà cuộn với da vị thơm phức cùng phần da giòn tan chạm vào đầu lưỡi. Vị ngọt ngậy của cá, vị cay xen lẫn chút chua chua đắng nhẹ của chẩm chéo cùng mắc khén bùng lên như một ngọn lửa khiến bạn chẳng thể dừng đũa.
Đây là món ăn đặc sản của người Thái chủ yếu là ở vùng Lai Châu Tây Bắc. Pa theo tiếng Thái có nghĩa là “cá suối”; Pa Pỉnh Tộp có nghĩa là cá gập nướng. Món ăn này còn có một tên gọi khác là cá nướng mắc khén. Bởi lẽ nếu thiếu đi gia vị này cá sẽ thiếu đi vị cay, thơm nồng đặc trưng. Tựa như mất đi linh hồn của món ăn vậy.
Xôi nếp nương – Xôi ngũ sắc
Món ăn tuyệt phối với cá và thịt nướng, không gì khác chính là xôi nếp nương.
Mỗi độ Tết đến, người Thái thường làm xôi ngũ sắc. Món ăn hội tụ ý nghĩa về vũ trụ, triết lý âm dương của họ.
Lá rừng để nhuộm màu xanh – đỏ – tím – vàng được chọn kỹ, không quá non hay quá già. Sau khi ngâm trong nước màu 10 tiếng, người ta mang gạo nếp đồ trong chõ xôi hình bầu dục. Chõ xôi được làm bằng thân cây cọ hoặc gỗ thơm được gọt đẽo để thủng hai đầu. Xôi chín dẻo, thơm đậm, dù nóng hay nguội đều không dính. Được sắp xếp với 5 màu xanh – đỏ – tím – vàng – trắng trông rất sặc sỡ và thích mắt.
Thịt trâu gác bếp
.jpg?ssl=1)
Có thể nói, thịt trâu gác bếp là món ăn “quốc dân” mỗi dịp Tết cũng không sai. Bởi chắc hẳn ai cũng từng được nếm thử món ăn đặc biệt này một lần.
Để làm món thịt trâu ngon, người ta phải lọc cẩn thận hết gân, bạc nhạc. Sau đó thái miếng dọc thớ rồi ướp với hỗn hợp gia vị. Bao gồm sả, gừng, tỏi, ớt khô băm nhỏ, mắc khén giã nát. Thịt ướp rồi để khô trong khoảng 2-3 tiếng. Sau đó lấy que xiên và sấy trên than củi, để xa cho thịt chín từ từ, chín đều.
Một miếng thịt trâu chuẩn sẽ có vị nồng của khói, vị cay của mắc khén quền quện cùng vị ngọt của thịt, khiến ta càng nhai càng thấy đã miệng.
Cơm Lam
Cơm lam là một món ăn giản dị, độc đáo và luôn tạo được sự bất ngờ cho người ăn. Món cơm tưởng chừng rất đơn giản trong nguyên liệu và cách làm nhưng ngược lại là cả một nghệ thuật, một ý tưởng của người vùng cao về sự hòa quyện giữa nước, lửa và những ống nứa non.
Một ống cơm lam mới chín sẽ có hương rất thơm, cơm dẻo mang theo vị ngọt thanh của ống nứa, vị hơi béo và ngậy từ nước dừa. Ngay cả khi đã để nguội thì cơm cũng chẳng bao giờ mất đi vị ngon vốn có, dẻo, thơm và ngậy tuyệt vời.
Theo kinh nghiệm của người Tây Bắc, cơm lam ăn ngon nhất khi ăn kèm với muối riềng, muối vừng, cá suối nướng hoặc thịt heo rừng nướng bày trong lá chuối,….đều rất ngon.
Trong đêm khuya giá lạnh của núi rừng vùng cao Tây Bắc, trong không gian mênh mông, rộng lớn ngồi bên bếp lửa hồng nướng vài ống cơm lam ăn khuya với thịt rừng nấu hay làm khô thì tuyệt vời và vô cùng thú vị mang đậm đà hương vị đất trời và thấm đượm hồn người.
