Về với xứ Tây Bắc mộng mơ, với tiếng khèn ngân vang trong gió xuân. Nơi những dải sương vắt ngang qua sườn núi. Về với sự hùng tráng của thiên nhiên in sâu vào tầm mắt. Tất cả hòa vào nhau trở thành một bản giao hưởng tuyệt diệu của mùa Xuân, của văn hóa và con người nơi đây. Thế nhưng chẳng phải ai cũng có thể đi khắp mảnh đất này trong một chuyến du lịch ngắn ngủi. Bởi vậy người ta thường chọn “chợ phiên” – nơi quy tụ những sắc màu văn hóa độc lạ nơi bản cao. Đây chính là một điểm đến không thể bỏ qua mỗi khi tới với Tây Bắc.
Tới chợ phiên không chỉ để đi “chợ”
Không chỉ trước xuân mà chợ phiên đầu xuân cũng mang đến những cảm xúc tuyệt vời chẳng kém. Chợ phiên không chỉ được người dân nơi đây coi là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa. Nó còn là nơi gặp gỡ giao lưu, sinh hoạt văn hóa của đồng bào các dân tộc vùng cao phía Bắc.
Cứ vào ngày họp chợ, bình minh vừa ló rạng sương còn chùng chình quẩn lối dưới lòng thung thì khắp các bản Mông, Dao, Thái, Tày. Hà Nhì… đã rộn ràng tiếng gọi nhau xuống chợ.
Người ta có gì thì mang lên chợ thứ ấy, bất kể sang hèn. Từ các triền núi, bản mường, người vùng cao đến chợ gùi theo những đặc sản của núi rừng. Những sản vật của dân tộc mình có được do bàn tay lao động từ mọi thành viên trong mỗi gia đình.
Ðây măng, mộc nhĩ, nấm hương; kia chút gạo nương thơm lựng. Cả những mớ rau rừng. Những chùm mắc khén, trái cà tím non tươi cũng đua sắc bên nhau tạo nên một bức tranh sinh động…
Quy tắc mua bán nơi chợ phiên.
Sự mua bán nơi đây rất thật và giản đơn. Người bán nói bao nhiêu, người mua nếu ưng bụng sẽ trả bấy nhiêu. Tuyệt nhiên không mặc cả. Mỗi dân tộc nói một thứ tiếng, nhưng dường như mọi người vẫn hiểu nhau rất rõ. Người ta mở lòng mời nhau ăn một bát thắng cố ngậy mùi. Thưởng thức một bát bánh canh bột tẻ nóng bỏng hay thử dăm ba chén rượu ngô cay nồng. Khi hơi rượu đã lâng lâng thì khoác tay nhau mà đi giữa chợ như những người anh em lâu ngày gặp mặt.
Phía cuối chợ, đám thương lái đang khoa chân múa tay trả giá, kỳ kèo với những người đến chợ. Cốt sao mua được cho đầy lồng gà vịt để còn kịp về xuôi giao hàng. Những chú gà, chú chó nơi đây được nuôi bằng hạt ngô, rau rừng và cả mây mù. Nhờ vậy chúng mang lại một hương vị ngon rất đặc trưng. Tất cả đều đã được xếp ngay ngắn vào lồng. Chuẩn bị trở thành món đặc sản của núi rừng cho người miền xuôi thưởng thức.
Không chỉ là điểm đến hấp dẫn với du khách trong hành trình khám phá Tây Bắc, chợ phiên cũng là món ăn tinh thần không thể thiếu với chính mỗi người dân địa phương.
